Hepatosplenomegaly
บทนำ
ความผิดปกติของตับและม้ามของทารกในครรภ์พบได้น้อย ที่รายงานบ่อยที่สุดคือภาวะตับโตม้ามโต ซึ่งเกิดได้จากภาวะทารกบวมน้ำ ความผิดปกติของตับและม้ามที่พบได้มีดังนี้
- ถุงน้ำในตับและม้าม
- hemangioma ของตับ อาจมีได้ทั้งลักษณะความทึบเสียงทั้งเข้มและต่ำ หรือผสม และบางครั้งก็พบหินปูนจับด้วย
- mesenchymal hamartoma โดยแบบฉบับแล้วจะเป็นก้อนถุงน้ำมีหลายช่องภายใน
- hepatoblastoma เป็นมะเร็งตับของทารกที่อาจพบได้ในระยะก่อนคลอด เป็นก้อนเนื้อตัน ทึบเสียง อาจมีหินปูนจับ มีน้อยรายที่จะเป็นถุงน้ำ ถ้าตรวจด้วย Doppler จะพบว่ามีการไหลเวียนเลือดสูงมาก
- ตับโตม้ามโต ส่วนใหญ่สัมพันธ์กับทารกบวมน้ำ โดยเฉพาะในประเทศไทยพบได้บ่อยที่สุดจาก Hb Bart’s disease หรืออาจเกิดจากการติดเชื้อในครรภ์ ตับโตที่เป็นแบบเดี่ยว ๆ (ไม่บวมน้ำ หรือบวมน้ำ) อาจเป็นมาร์คเกอร์ของ trisomy 21 ได้
สำหรับตับโตม้ามโตซึ่งเป็นความผิดปกติที่พบบ่อยที่สุดเกิดได้จากสาเหตุต่าง ๆ ดังนี้
ที่พบได้บ่อย
- ทารกบวมน้ำ (ชนิด immune และ non-immune)
- ติดเชื้อ (TORCH, ตับอักเสบ)
- หัวใจล้มเหลว
- โลหิตจาง
ที่พบได้ไม่บ่อย
- กลุ่มอาการดาวน์
- ความผิดปกติทางเมตาบอลิซึม
- เนื้องอก (hepatoblastoma, hemangioendothelioma)
- Beckwith-Wiedemann syndrome
- มะเร็งบางอย่าง (neuroblastoma, มะเร็งเม็ดเลือดขาว)
Hepatomegaly
Coronal scan of the abdomen: Enlarged Liver
Splenomegaly
Cross-sectional scan of the upper abdomen: The enlarged spleen (solid circle) behind the stomach