Fetal Arrhythmias

Fetal Anomalies
Fetal Arrhythmias

บทนำ

Fetal arrhythmias พบได้ประมาณร้อยละ 2 ของทารกในครรภ์ แต่ส่วนใหญ่ไม่เป็นปัญหาทางคลินิก ชนิดที่พบได้บ่อยที่สุดคือ PAC นอกจากนั้นพบได้น้อยซึ่งมีอุบัติการใกล้เคียงกันคือ PVC CHB SVT อื่น ๆ พบได้น้อยมาก ส่วนใหญ่พบเป็นปกติ แต่บางรายสัมพันธ์กับสาเหตุพิการสำคัญ จึงจำเป็นต้องตรวจค้นอย่างละเอียด

Tachycardia

Tachycardia อาจกำเนิดจากใน ventricle เอง หรือ supraventricular tachycardia (SVT) ซึ่งพบได้บ่อยกว่ามาก โดยรวมถึง paroxysmal SVT, atrial flutter และ atrial fibrillation

ลักษณะทางคลื่นเสียงความถี่สูง อาศัย M-mode หรือ duplex Doppler จะสามารถวินิจฉัยภาวะนี้ได้ดี ด้วยการนับ atrial rate ซึ่งวินิจฉัย supraventricular tachycardia (SVT) (180-300 ครั้งต่อนาที), atrial flutter (300-400 ครั้งต่อนาที) และ atrial fibrillation (400-700 ครั้งต่อนาที) ในรายที่มี atrioventricular block จะทำให้ ventricular rate แปรปรวนอยู่ไม่แน่นอน (60-200 ครั้งต่อนาที)

ภาวะทารกบวมน้ำอาจเป็นอาการแสดงแรกสุดของ SVT ในครรภ์

ความผิดปกติอื่น ๆ ที่พบร่วมด้วย SVT มักไม่สัมพันธ์กับความผิดปกติอื่น ๆ ของหัวใจ แต่ก็พบว่าบางรายอาจมี ASD, WPW syndrome, เนื้องอกหัวใจ หรือโรคของ mitral valve

พยากรณ์โรค โดยทั่วไปแล้วพยากรณ์ดี แต่ถ้ามีภาวะบวมน้ำพยากรณ์จะไม่ค่อยดี แม้รักษาในครรภ์ได้แต่อัตราการตายยังสูงอยู่ (ร้อยละ 10)

Bradyarrhythmia

Bradycardia ที่เกิดขึ้นชั่วคราวพบได้บ่อย ซึ่งอาจจะเกิดจาก vasovagal reflex จากการกดหัวตรวจ มีเพียงเฉพาะรายที่เกิดคงอยู่ตลอดเท่านั้นที่มีความสำคัญในการดูแล ซึ่งในกลุ่มนี้ complete heart block (CHB) เป็นสาเหตุที่สำคัญที่สุด

ลักษณะทางคลื่นเสียงความถี่สูง complete heart block (CHB) ซึ่งไม่ขึ้นกับ atrial หรือ ventricular rate สามารถวินิจฉัยได้ง่ายจาก M-mode echocardiography โดยแบบฉบับแล้วจะมี atrial rate ประมาณ 102-140 ครั้งต่อนาที และ ventricular rate ประมาณ 40-60 ครั้งต่อนาที CHB ควรแยกจาก bradycardia ธรรมดาที่เกิดจาก fetal distress

ความผิดปกติอื่น ๆ ที่พบร่วมด้วย ประมาณครึ่งหนึ่งของ CHB จะมีความผิดปกติอื่นของหัวใจซ่อนเร้นอยู่ได้บ่อยกว่าชีพจรผิดปกติชนิดอื่น เช่น ASD, corrected TGA, เนื้องอกหัวใจ และ cardiomyopathy บ่อยครั้งที่ CHB สัมพันธ์กับแอนติบอดีย์ต่อ SSA หรือ SSB ที่ผ่านมาจากมารดา โดยเฉพาะอย่างยิ่งในมารดาที่เป็น SLE

พยากรณ์โรค โดยรวม ๆ แล้วพยากรณ์แย่กว่าชีพจรผิดปกติชนิดอื่น มีความพิการซ่อนเร้น ภาวะบวมน้ำ และตายในครรภ์ได้บ่อย แต่ถ้า CHB เดี่ยว ๆ ที่ไม่มีปัญหาอื่นร่วมด้วยและได้รับการดูแลก่อนคลอดอย่างเหมาะสมจะมีพยากรณ์ดี อย่างไรก็ตามภาวะบวมน้ำจาก CHB ก็เกิดได้แต่น้อย

หัวใจเต้นผิดจังหวะ

การเต้นผิดจังหวะมักจะเกิดจาก ectopic beat จาก atrium หรือ ventricle ส่วนใหญ่มาจากatrium ในไตรมาสที่สามจะตรวจพบมี ectopic beat ได้เป็นครั้งคราว ซึ่งถือเป็นปกติ

ลักษณะทางคลื่นเสียงความถี่สูง วินิจฉัยได้ดีโดยการแสดงด้วย M-mode โดยตัดผ่าน atrium และ ventricle และยังสามารถบอกได้ว่า premature beat มาจาก atrium หรือ ventricle และถ้าเกิดจาก atrium ก็จะบอกได้ว่าส่งผ่านไปยัง ventricle ได้หรือไม่

โดยทั่วไปแล้วพยากรณ์ดี ไม่มีความผิดปกติอื่น ๆ ร่วมด้วย มีน้อยรายที่สัมพันธ์กับหัวใจพิการบางอย่างเช่น รายงาน ectopic atrial beat ใน left hypoplastic heart ที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรม นอกจากนั้น การพบ arrhythmia ของตัวอ่อนในช่วง 6-9 สัปดาห์ (โดย TVS) จะสัมพันธ์กับ fetal loss ในเวลาต่อมา