การผูกหลอดเลือดแดง Internal iliac artery

 ชัยเลิศ พงษ์นริศร


ในปี 1893 Howard Kelly ได้ทำผ่าตัดผูกเส้นเลือด internal iliac artery และ ovarian artery ทั้งสองข้างระหว่างการผ่าตัดมดลูกทางหน้าท้องเพื่อรักษามะเร็งปากมดลูกที่มีเลือดออกอย่างรุนแรงเข้าไปใน broad ligaments ที่เมืองบัลติมอร์1

ในปี 1896 Pryorแห่งนิวยอร์กได้ทำผ่าตัดผูกเส้นเลือด internal iliac artery ในรายที่ไม่สามารถผ่าตัดเนื้องอกออกได้ พบว่าทำให้เนื้องอกหดเล็กลง (shrinkage)1  และรายงานผู้ป่วยในปีต่อมา2

จากการศึกษาพบว่าหลังจากผูกเส้นเลือด internal iliac artery แล้ว collateral circulation ของ  internal iliac artery  มี 5 ทาง ดังนี้ 1

  1. ovarian artery
  2. inferior mesenteric artery
  3. lumbar artery
  4. middle sacral artery
  5. external iliac and femoral artery

เทคนิคการผ่าตัดของ Siegel P และ Mengert WF3

  1. เปิดแผล 7-8 ซม. ตามแนวขนานกับเส้นเลือด ระมัดระวังอันตรายที่จะเกิดกับท่อไตซึ่งทอดข้ามหน้าต่อ bifurcation ของเส้นเลือด ท่อไตมักติดอยู่กับ peritoneal flap ทางด้านใน (medial) หลังจากเห็นเส้นเลือด internal iliac artery แล้วเลาะตามลงไปประมาณ 2 ซม. ต่ำกว่า bifurcation ต้องระวังอย่างมากไม่ให้เกิดภยันตรายต่อ external iliac vain ซึ่งอยู่ทางด้านหลังและข้างต่อเส้นเลือดนี้
  2. ใช้ aneurysm needle ที่ร้อยด้วย ไหมเบอร์ 1 คล้องผูกเส้นเลือดสองตำแหน่ง ตำแหน่งแรกผูกที่จุดที่เส้นเลือดนี้เริ่มแยกจากเส้นเลือด common iliac artery ตำแหน่งที่สองอยู่ถัดจากตำแหน่งแรกลงมาประมาณ 1.5-2 ซม.
  3. เย็บผูกเส้นเลือดแบบ transfixing suture ระหว่างตำแหน่งที่ผูกทั้งสองที่ แต่ค่อนไปทางด้าน proximal แล้วตัดเส้นเลือดให้ขาดจากกันระหว่างจุดที่เย็บผูกกับตำแหน่งที่คล้องผูกด้าน distal

 

 รูบที่ 1  แสดงตำแหน่งที่คล้องผูก (1 และ 2) และเย็บผูก (3) เส้นเลือด internal iliac artery

รูปที่ 2  แสดงตำแหน่งที่ตัดเส้นเลือด internal iliac artery อยู่ distal กว่าจุดที่เย็บผูก

เอกสารอ้างอิง

  1. Kelly HA. Ligation of both internal iliac arteries for hemorrhage in hysterectomy for carcinoma uteri. Bull Johns Hopkins Hosp1894; 5:53-4.
  2. Pryor WR. Surgical anatomy of internal iliac artery in women, and more radical operation for malignant disease of uterus. Am J Obstet Gynecol 1896; 33: 801-17.
  3. Pryor WR. Transperitoneal simultaneous ligation of both internal iliac arteries for recurrence in cicatrix following vaginal hysterectomy for carcinoma uteri. Am J Obstet Gynecol 1897; 35: 511-7.
  4. Shafiroff BG, Grillo EB, Boron H. Bilateral ligation of hypogastric arteries. Am J Surg 1959; 98: 34-40.
  5. Siegel P, Mengert WF. Internal iliac artery ligation in obstetrics and gynecology 1961; 178: 1059-62.