หยากไย่ และแสงฟ้าแลบ

โดย รศ.พญ.ประภัสสร ผาติกุลศิลา

เวลามองท้องฟ้าสีฟ้า หรือมองผนังห้องแล้วเห็นเป็นจุด หรือเส้นลอยไปมาคล้ายหยากไย่ เรียกว่า “floater” คนส่วนใหญ่จะมี floater แต่มักไม่สังเกต นอกจากจะมีปริมาณมากขึ้น หรือชัดขึ้น

ส่วนใหญ่ floater จะเป็นกระบวนการของความเสื่อมอย่างหนึ่ง ซึ่งเป็นไปตามธรรมชาติ ลักษณะจะดูคล้ายใยแมงมุม หรือแมลงที่บินไปมา อาจเห็นเป็นเส้นหยัก ๆ คล้ายกับอยู่หน้าตา ทั้งที่ความจริงแล้วอยู่ภายในลูกตา เมื่อคนเราอายุมากขึ้น น้ำวุ้นตาซึ่งตอนอายุน้อยจะเป็นเจลใส ก็จะมีการหดตัว หลุดลอกออกจากจอประสาทตา แล้วรวมกันเป็นกลุ่มอยู่ภายในตา สิ่งที่มองเห็น คือเงาของกลุ่มน้ำวุ้นตาที่บดบังจอประสาทตา ซึ่งเป็นตัวรับภาพอยู่ด้านหลังลูกตา

เมื่อมีการลอกตัวของน้ำวุ้นตาออกจากจอประสาทตา วุ้นตาอาจดึงรั้งจอประสาทตาทำให้เห็นเป็นแสงคล้ายฟ้าแลบ หรือดาวกระจาย บางคนอาจเคยมองเห็นแล้วหากเคยถูกต่อยที่เบ้าตา ก็จะเห็นดาวกระจายได้เช่นกัน

Floaters อาจมาบดบังการมองเห็นและรบกวนการใช้สายตาได้ โดยเฉพาะเวลาอ่านหนังสือ อาจต้องกลอกตาขึ้น ๆ ลง ๆ เพื่อให้ floater ขยับให้พ้นจากแนวการมอง เมื่อเวลาผ่านไป floaters จะค่อย ๆ จางหายไป แม้ว่าจะไม่หายสนิทก็ตาม

บางกรณี อาการที่มองเห็นหยากไย่ และแสงฟ้าแลบ ก็สัมพันธ์กับการฉีกขาดของจอประสาทตาได้ เพราะเมื่อน้ำวุ้นตาหดตัว และลอกออกจากจอประสาทตา อาจดึงรั้งเอาจอประสาทตาให้ฉีกขาด ซึ่งอาจก่อให้เกิดปัญหารุนแรงตามมา คือจอประสาทตาลอก เป็นเหตุให้ตาบอดได้ ดังนั้นหากท่านเห็น floaters เกิดขึ้นใหม่ ๆ หรือเห็นแสงคล้ายฟ้าแลบ ควรพบจักษุแพทย์ทันที