อุบัติเหตุต่อดวงตา

โดย รศ.นพ.ดิเรก ผาติกุลศิลา

อุบัติเหตุต่อดวงตาเป็นสิ่งที่พบได้บ่อย อาทิเช่น การมีสิ่งแปลกปลอมเข้าตา ซึ่งอาจติดอยู่ที่ผิวตา หรือทะลุเข้าไปภายในลูกตา การกระทบกระแทกโดยของไม่มีคม หรือการถูกของมีคมทิ่มแทงลูกตา ซึ่งอาจเกิดจากอุบัติเหตุที่เกี่ยวข้องกับการทำงานที่มีความเสี่ยง หรือการทะเลาะวิวาทกัน ซึ่งในที่นี้จะกล่าวถึงเฉพาะอุบัติเหตุที่มีผลกระทบต่อส่วนหลังของลูกตาเท่านั้น

อุบัติเหตุที่มีผลกระทบต่อส่วนหลังของลูกตา มักก่อให้เกิดผลการทบรุนแรงต่อสายตา ซึ่งอาจรุนแรงจนกระทั่งสูญเสียการมองเห็นทั้งหมดได้

อาการ

อาการตามัว เจ็บตา บางรายอาจมีเลือดออก

สาเหตุ

แบ่งเป็น (1) การกระทบกระแทกโดยของไม่มีคม (2) การถูกของมีคมทิ่มแทงลูกตา

การถูกกระทบกระแทกด้วยของไม่มีคม อาจทำให้เกิดเลือดออก หรืออาจมีการชอกช้ำหรือการฉีกขาดของเนื้อเยื่อภายในลูกตาได้ อาทิเช่น จอตาช้ำ จอตาฉีกขาด เลือดออกในวุ้นตา เลือดออกใต้จอตา เลนส์ตาเคลื่อน ต้อหินแทรกซ้อน เป็นต้น

การถูกของมีคมทิ่มแทงลูกตา ทำให้ผนังลูกตาฉีกขาด อาจมีเลนส์ตาฉีกขาด จอตาฉีกขาด อาจมีสิ่งแปลกปลอมตกค้างอยู่ภายในลูกตาได้ และอาจมีเชื้อโรคจากภายนอกลูกตาเข้าไปภายในลูกตาและเกิดการติดเชื้อรุนแรงได้

การรักษา

กรณีที่เกิดจากการถูกกระทบกระแทกด้วยของไม่มีคม การรักษาขึ้นกับชนิด และลักษณะของบาดแผล ถ้ามีเพียงการชอกช้ำ อาจรักษาด้วยยาหยอดตาเพื่อรักษาการอักเสบ หรือยาลดความดันตาในรายที่มีความดันตาสูงแทรกซ้อน ในรายที่มีการฉีกขาดของจอตาอาจรักษาด้วยการยิงแสงเลเซอร์รอยรอยฉีดขาดเพื่อป้องกันจอตาหลุดลอก เป็นต้น

กรณีที่เกิดจากการถูกของมีคมทิ่มแทงลูกตา การรักษามักต้องทำหลายขั้นตอน ในเบื้องต้นเริ่มจากการเย็บซ่อมผนังลูกตาที่ฉีกขาด จากนั้นจะต้องมีการตรวจประเมินเพิ่มเติมว่ามีอวัยวะใดบ้างที่ได้รับผลกระทบ มีสิ่งแปลกปลอมตกค้างหรือไม่ มีการติดเชื้อภายในลูกตาหรือไม่ หลังจากนั้นจึงพิจารณาผ่าตัดเพิ่มเติมตามความผิดปกติที่ตรวจพบ ในระยะเวลาที่เหมาะสม โดยอาจต้องมีการผ่าตัดหลายครั้ง

การพยากรณ์โรค

ขึ้นกับความรุนแรงของอุบัติเหตุ โดยทั่วไปถ้าการมองเห็นเริ่มต้นดี โอกาสมีการมองเห็นที่ดีหลังการรักษาก็มีมากขึ้น ถ้าการมองมองเห็นเริ่มต้นไม่ดี การพยากรณ์โรคก็มักไม่ดี

การพยากรณ์จะไม่ดี ในกรณีที่ของมีคมทิ่มแทงถูกบริเวณส่วนกลางของจอตา การมีจอตาหลุดลอกรุนแรง และการติดเชื้อภายในลูกตาที่รุนแรง

การป้องกัน

ในการทำงานใดๆ ก็ตามที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุทางตา ควรใส่แว่นตาป้องกันเสมอ