หลักสูตรการฝึกอบรมแพทย์ประจำบ้าน
เพื่อวุฒิบัตรแสดงความรู้ความชำนาญในการประกอบวิชาชีพเวชกรรม สาขาเวชศาสตร์ครอบครัว
(อ้างอิงตามหลักสูตรราชวิทยาลัยแพทย์เวชศาสตร์ครอบครัวแห่งประเทศไทย click)
พันธกิจของแผนงานฝึกอบรม
ภาควิชาเวชศาสตร์ครอบครัว คณะแพทยศาสตร์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ได้ดำเนินแผนการฝึกอบรม ตามพันธกิจของคณะแพทย์ฯ และแผนการฝึกอบรมของราชวิทยาลัยแพทย์เวชศาสตร์ครอบครัวแห่งประเทศไทย โดยมีพันธกิจของแผนการฝึกอบรมเพื่อผลิตแพทย์เวชศาสตร์ครอบครัว ให้สามารถ
- ให้บริการด้านเวชปฏิบัติครอบครัวแก่ ผู้ป่วย ครอบครัว และชุมชน สำหรับประชากรทุกกลุ่มวัย ตั้งแต่เกิดจนเสียชีวิตได้อย่างมีคุณภาพและได้มาตรฐานวิชาชีพ
- มีการเรียนรู้และพัฒนาตัวเองอย่างต่อเนื่อง สร้างองค์ความรู้ ทั้งงานวิจัยและวิชาการด้านเวชศาสตร์ครอบครัวที่ได้มาตรฐานสากล พร้อมทั้งทำการเผยแพร่ มีความสามารถเป็นผู้สอน และแลกเปลี่ยนองค์ความรู้ให้แก่บุคลากรทางการแพทย์สาขาต่างๆ เพื่อสร้างประโยชน์ทั้งในพื้นที่และระดับนานาชาติ
- เป็นผู้นำในการทำงานสุขภาพและทำงานเป็นทีมร่วมกับบุคลากรสหวิชาชีพในทุกระดับ รองรับบริบทของพื้นที่ภาคเหนือและประเทศไทย
การฝึกอบรมได้ยึดหลักการเรียนโดยให้ผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง จัดประสบการณ์เรียนรู้ที่เน้นการคิด วิเคราะห์ สังเคราะห์ และใช้การวัดประเมินผลที่มีมาตรฐาน ภายใต้สภาพแวดล้อมของการฝึกอบรมที่คำนึงถึงความสุขภาพทั้งด้านร่างกายและจิตใจของผู้เข้ารับการฝึกอบรม เพื่อสร้างความเชื่อมั่นกับสังคมได้ว่าผู้เรียนสามารถดูแลผู้ป่วยด้านการรักษา ส่งเสริมป้องกัน และฟื้นฟูสุขภาพได้อย่างเหมาะสมมีประสิทธิภาพ มีเจตคติที่ดี มีความเอื้ออาทรและใส่ใจในกระบวนการคุณภาพและความปลอดภัยต่อผู้ป่วย ครอบครัว ญาติผู้ป่วย ผู้ร่วมงาน และองค์กรทั้งในวิชาชีพของตนเองและวิชาชีพอื่น รวมทั้งสามารถแก้ไขปัญหาและสร้างเสริมสุขภาพประชาชน ตามหลักการยึดถือผู้ป่วยเป็นศูนย์กลางบนพื้นฐานการดูแลแบบองค์รวม โดยดําเนินการฝึกอบรมที่โรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่และสถานพยาบาลระดับปฐมภูมิในพื้นที่ใกล้เคียง
ในการกำหนดพันธกิจและแผนงานฝึกอบรมได้มีส่วนร่วมของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียและตัวแทนผู้รับการฝึกอบรมการโดยคำนึงถึงพื้นฐานความต้องการของชุมชนสังคมและระบบสุขภาพของประเทศไทย ทั้งนี้ได้มีการเผยแพร่พันธกิจของแผนการฝึกอบรมไปยังภาคีสุขภาพที่เกี่ยวข้องผ่านทาง website ของภาควิชาเวชศาสตร์ครอบครัว คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และราชวิทยาลัยเวชศาสตร์ครอบครัวแห่งประเทศไทย
ผลสัมฤทธิ์ของแผนงานฝึกอบรม
แผนการฝึกอบรมได้ระบุให้แพทย์เฉพาะทางสาขาเวชศาสตร์ครอบครัวต้องมีคุณสมบัติและความรู้ ความสามารถตามสมรรถนะหลักทั้ง 6 ด้าน (professional competency) ตามข้อกำหนดของราชวิทยาลัยเวชศาสตร์ครอบครัว ดังนี้
1 การบริบาลผู้ป่วย (Patient care)
ให้การบริบาลและปฏิบัติงานต่าง ๆ ได้ด้วยตนเองโดยไม่ต้องมีการกำกับดูแล โดย
1.1 สามารถให้การดูแลผู้ป่วยร่วมกับการดูแลระดับครอบครัว (Family Oriented approach) และ
ระดับชุมชน (Community oriented approach)
1.2 สามารถให้การดูแลครอบคลุมทั้งการส่งเสริม ป้องกัน รักษา และฟื้นฟูสุขภาพ (Comprehensive
care) โดยใช้หลักผู้ป่วยเป็นศูนย์กลาง (patient centered medicine) บนพื้นฐานของการดูแลแบบองค์รวม (holistic care)
1.3 ดูแลผู้ป่วยนอก (Ambulatory care) ทั้งผู้ป่วยเฉียบพลัน (Acute care) และผู้ป่วยเรื้อรัง (Chronic care) สามารถรับปรึกษา ส่งปรึกษาและส่งต่อผู้ป่วยได้อย่างเหมาะสม
1.4 ดูแลผู้ป่วยที่มารับการรักษาในโรงพยาบาลได้อย่างเหมาะสม (Appropriated inpatient care)
1.5 สามารถให้การดูแลผู้ป่วยที่บ้าน (Home care) โดยเฉพาะกลุ่มผู้สูงอายุ ผู้พิการ และทุพพลภาพ
1.6 สามารถให้การดูแลแบบประคับประคอง (Palliative care)
- ความรู้และทักษะหัตถการทางเวชกรรม (Medical Knowledge and Procedural Skills)
สามารถทำเวชปฏิบัติได้อย่างครอบคลุมและเหมาะสมกับบริบทของแพทย์เวชศาสตร์ครอบครัวโดย
2.1 เข้าใจวิทยาศาสตร์การแพทย์พื้นฐานของร่างกายและจิตใจ ของระดับบุคคลทุกกลุ่มวัย
2.2 มีความรู้ความสามารถในวิชาชีพ และเชี่ยวชาญในสาขาเวชศาสตร์ครอบครัว
2.3 มีความรู้ความสามารถในการดูแลโดยมุ่งเน้น ตั้งแต่ระดับบุคคล (Whole Person Approach)
ครอบครัว (Family Oriented Approach) และชุมชน (Community Oriented Approach)
- ทักษะระหว่างบุคคลและการสื่อสาร (Interpersonal and Communication Skills)
3.1 ดูแลโดยยึดผู้ป่วยเป็นศูนย์กลางและการดูแลแบบองค์รวม (Person-centered and Holistic Care)
3.2 สามารถสร้างความสัมพันธ์ที่เหมาะสมระหว่างแพทย์ ผู้ป่วย และครอบครัวผู้ป่วย (Doctor-patient-family relationship) โดยสามารถสื่อสารให้ข้อมูลแก่ผู้ป่วย ญาติ ครอบครัวและชุมชนได้อย่างถูกต้องและมีประสิทธิภาพ มีเมตตา เคารพการตัดสินใจและศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์
3.3 มีมนุษยสัมพันธ์ที่ดีในการทำงานกับผู้ร่วมงานทุกระดับอย่างมีประสิทธิภาพ
3.4 เป็นที่ปรึกษาและให้คำแนะนำแก่แพทย์และบุคลากรอื่น โดยเฉพาะทางเวชศาสตร์ครอบครัว
3.5 นำเสนอข้อมูลผู้ป่วยและอภิปรายปัญหาอย่างมีประสิทธิภาพ
3.6 ถ่ายทอดความรู้และทักษะให้แพทย์ นิสิตแพทย์ นักศึกษาแพทย์ บุคลากรทางการแพทย์
ตลอดจนประชากรในชุมชนที่รับผิดชอบ
- การเรียนรู้และการพัฒนาจากฐานการปฏิบัติ (Practice-Based Learning and Improvement)
4.1 เรียนรู้และเพิ่มประสบการณ์ได้ด้วยตนเองจากการปฏิบัติ
4.2 สามารถปฏิบัติงานแบบสหสาขาวิชาชีพหรือเป็นทีมได้
4.3 วิพากษ์บทความและงานวิจัยทางการแพทย์ได้
4.4 ดำเนินการวิจัยทางการแพทย์และสาธารณสุขได้
4.5 นำหลักฐานเชิงประจักษ์มาประยุกต์ใช้ในเวชปฏิบัติ
- ความสามารถในการทำงานตามหลักวิชาชีพนิยมและความเป็นมืออาชีพ (Professionalism)
5.1 มีคุณธรรม จริยธรรม และเจตคติอันดีต่อผู้ป่วย ญาติ ผู้ร่วมงาน เพื่อนร่วมวิชาชีพและชุมชน
5.2 มีความสนใจใฝ่รู้และสามารถพัฒนาไปสู่ความเป็นผู้เรียนรู้ต่อเนื่องตลอดชีวิตและพัฒนาวิชาชีพอย่างต่อเนื่อง (continue medical education and professional development)
5.3 มีความรับผิดชอบต่องานที่ได้รับมอบหมาย
5.4 คำนึงถึงผลประโยชน์ส่วนรวมและจริยธรรมทางการแพทย์
- การทำเวชปฏิบัติให้สอดคล้องกับระบบสุขภาพและการใช้ชุมชนเป็นฐาน (System and Community
based Practice)
6.1 มีความรู้เกี่ยวกับระบบสุขภาพของประเทศและนานาชาติ (Global and national perspective on health care system)
6.2 มีความรู้เกี่ยวกับการจัดการบริการปฐมภูมิ (Primary care management)
6.3 มีความรู้เกี่ยวกับภาวะผู้นำ และสามารถเป็นผู้นำในองค์กร การทำงานร่วมกับหน่วยงานนอกองค์กรและชุมชน (Leadership)
6.4 มีความเข้าใจเรื่องหลักการประกันคุณภาพ ระบบพัฒนาคุณภาพการดูแลรักษาผู้ป่วย และสามารถ ร่วมดำเนินการพัฒนาคุณภาพอย่างต่อเนื่อง (Quality assurance and Continuous Quality improvement)
6.5 มีทักษะ non-technical skills และมีความรู้ความเข้าใจเรื่องความปลอดภัยของผู้ป่วยและบุคลากร (Patient and personnel safety)
6.6 มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการจัดการข้อมูลสารสนเทศและเทคโนโลยี (Information management and technology)
6.7 มีความรู้เกี่ยวกับการบริหารการเงินและเศรษฐศาสตร์สาธารณสุข การใช้ทรัพยากรสุขภาพอย่างเหมาะสม (Financial management and health economics, cost Consciousness Medicine)
6.8 มีความรู้เกี่ยวกับการทำเวชปฏิบัติปฐมภูมิโดยใช้ชุมชนเป็นฐานและสามารถสร้างการมีส่วนร่วมกับชุมชน (Community-oriented primary care and community participation)